DE KNIP

In de huidige tijd moet voor een bouwproject allereerst bij de gemeente een omgevingsvergunning worden aangevraagd, welke bestaat uit een welstandstoets, een ruimtelijke en bouwtechnisch gedeelte. Op basis van deze toetsing bepaalt de gemeente of een bouwvergunning afgegeven gaat worden.

Per 1 jan 2024 toetsen de gemeentes alleen nog op de omgevingsplanactiviteit
(het ruimtelijke deel)

• Opvolger toetsing van de ruimtelijke eisen
• Preventieve toetsing aan ruimtelijke eisen
• Gemeente bepaalt regels in het omgevingsplan

De gemeentes blijven verantwoordelijk voor de omgevingsveiligheid op de bouwplaats. De bouwtechnische toetsing en het toezicht op de bouw zal door een onafhankelijk bouwkundig bureau worden gedaan. Genaamd de kwaliteitsborger. Arcade Bouwkwaliteit is een onafhankelijk bouwkundig bureau die hiervoor ingeschakeld kan worden.

ONAFHANKELIJKE KWALITEITSBORGER
De kwaliteitsborger gaat vanaf 1 jan 2024 de bouwprojecten, welke in eerste instantie vallen onder gevolgklasse 1, controleren. De bouwprojecten moeten volgens de nieuwe Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving) gebouwd worden. De kwaliteitsborger (een bureau welke diverse bouwtechnische kennis in huis heeft, zoals een constructeur, Beng constructeur etc.) dient te aller tijde, bij een bouwproject welke in eerste instantie onder gevolgklasse 1 valt, ingeschakeld te worden. Zonder een kwaliteitsborger mag er niet gebouwd worden. De kwaliteitsborger is nooit aansprakelijk te stellen voor het bouwproject. Dit blijft de aannemer. De gemeente blijft wel bevoegd gezag houden.

Dit alles word ook wel de KNIP genoemd.

Voor de technische toetsing van een bouwproject is de gemeente niet langer aansprakelijk en/of verantwoordelijk. Dit komt geheel bij de aannemer te liggen. De aannemer dient bij bouwprojecten gevolgklasse 1 altijd een onafhankelijke (private) kwaliteitsborger in te schakelen. Voordat de aannemer een melding bij de gemeente kan indienen moet hij een borgingsplan en een risicoplan gemaakt hebben,  welke door een onafhankelijke (private) kwaliteitsborger gecontroleerd dient te worden. De kwaliteitsborger controleert de plannen van de aannemer of het voorgenomen bouwproject volgens het Bbl uitgevoerd wordt. Daarbij laat hij ook de constructieberekening, beng etc. controleren of het bouwproject voldoet aan alle gestelde eisen.

Een kwaliteitsborger mag alleen werken met een door de toelatingsorgaan (overheid) goedgekeurde instrumenten. Dat betekent dat er op een éénduidige manier de toezicht zal plaatsvinden.

Door de Wkb ligt alles, voordat het bouwproject gaat starten, vast. Dit moet leiden tot minder faalkosten (geschat wordt dit op ??????) . De kwaliteitsborger stelt namelijk op basis van deze gegevens een risicoplan op. De ingeschatte risico’s zullen tijdens het bouwproces gecontroleerd worden.

Wijkt een aannemer tijdens het bouwproces af van een vooraf gemaakte keuze dan zal hij dit direct kenbaar moeten maken bij de kwaliteitsborger. De aannemer zal zijn borgingsplan dan moeten aanpassen. Hij zal moeten aantonen aan de kwaliteitsborger dat hij nog altijd volgens het Bbl bouwt.

Is een bouwproject bouwtechnisch TOETSvrij dan moet hij wel voldoen aan het Bbl. Brengt een aannemer een wijziging aan waardoor het bouwproject toch weer onder gevolgklasse 1 gaat vallen dan is hij verplicht een onafhankelijke (private) kwaliteitsborger in te schakelen.

Door het invoeren van de Wtb en het inschakelen van een onafhankelijke (private) kwaliteitsborger zal tijdens een bouwproject de nodige informatie verzameld en gearchiveerd moeten worden. Voor elk bouwproject zal er dus een dossier opgebouwd moeten worden. De aannemer begint voordat een bouwproject gestart kan worden al met een dossieropbouw. Het borgingsplan, het risicoplan en de nodige documentatie betreffende de materialen welke hij toe gaat passen. Aan het einde van de bouw dient hij aan zijn opdrachtgever een consumentendossier te overleggen. Dit consumentendossier ontvangt de opdrachtgever van de aannemer bij de oplevering van zijn bouwproject.

De kwaliteitsborger vormt ook zijn eigen dossier. Hierin komen de onderdelen welke hij gecontroleerd heeft. De te controleren onderdelen komen voort uit het risicoplan welke door de kwaliteitsborger opgesteld is. De kwaliteitsborger zal niet alle controles zelf uitvoeren. Meestal zal hij zelf 3 tot 5 keer fysiek op de bouwplaats zijn. De overige controllers dienen tijdens het bouwproces door de aannemer zelf vast gelegd te worden. Welke controllers dat zijn zal hij met de kwaliteitsborger afspreken. De kosten welke nu gemoeid zijn bij het verplicht inschakelen van een kwaliteitsborger liggen bij een dakkapel in Amsterdam rond de € 3.500,– en voor een woning rond de € 7.500,–. Het door de onafhankelijke (private) kwaliteitsborger opgestelde dossier inclusief de verklaring van de onafhankelijke (private) kwaliteitsborger, zal uiteindelijk digitaal bij de gemeente ingediend worden. Twee weken na de het indienen van dit dossier mag de opdrachtgever zijn bouwproject in gebruik nemen.

Met de invoering van de Wkb maakt het niet meer uit of u in de gemeente Oldenzaal of in de gemeente Zutphen uw bouwproject bouwt. Landelijk wordt de werkwijze uniform. Behalve de aanvullende eisen betreffende de omgevingsplan. Deze is per gemeente zelf in te richten.

Voorheen was een toezichthouder van de gemeente af en toe op de bouw. Er werden vooraf geen specifieke onderdelen benoemd en ook controle datums werden niet vastgesteld. De aannemer ging gewoon aan het werk. Helaas voor een toezichthouder als de vloer gestort was terwijl hij eigenlijk de wapening had willen controleren. De aannemer hoefde niet aan te tonen dat hij volgens de wapeningstekening gewerkt had. Ook was er geen specifieke controle en goedkeuring nodig of de ingediende constructietekening voldeed. De gemeente toetste de constructietekening bij indienen van de bouwaanvraag, controleerde op basis van de op dat moment bekende gegevens en zette vervolgens hun akkoord op de bouwaanvraag. Een constructeur van de gemeente hoeft namelijk niet de bewijsvoering tijdens de bouw vast te leggen.

Door de invoering van de Wkb worden alle stukken door de kwaliteitsborger gecontroleerd en voorzien van een stempel dat zij akkoord gaan met de ingediende tekeningen. Op de bouw mag er dan ook alleen maar met deze tekeningen gewerkt worden. Liggen er op de bouw andere niet goedgekeurde tekeningen dan kan dit leiden tot stopleggen van de bouw en zal dit vertraging in de bouw geven.

De kwaliteitsborger heeft samen met de aannemer controles in de planning laten opnemen. Er zullen maar een paar controles door de kwaliteitsborger zelf gedaan worden en de andere controles dient door de aannemer zelf gedaan te worden op de afgesproken controle dag. De kwaliteitsborger dient daarna de ingediende controle binnen een dag te bekijken en vrij te geven. Mocht de ingediende controle niet correct of onvolledig zijn dan zal de aannemer dit eerst moeten herstellen of aanvullen alvorens men verder kan.

Een praktijk voorbeeld:
Bij een particulier wordt een kleine verbouwing uitgevoerd. Deze valt onder gevolgklasse 1. De desbetreffende aannemer had nog nooit van de Wkb gehoord en kwam er bij de melding (gemeente) achter dat hij voor deze verbouwing een kwaliteitsborger nodig heeft. De aannemer moest ineens bewijzen dat hij volgens het Bbl bouwt. Hij moest een borgingsplan opstellen om aan te tonen dat hij zijn werk uitvoerde volgens de gestelde richtlijnen. Er kwam een risicoplan waarop hij gecontroleerd ging worden.

De normale handelingen worden nu handelingen om over na te denken. Bewijzen dat de juiste wapening toegepast is, juiste betonkwaliteit, de verankering van de isolatie, muurplaten de juiste kwaliteit hebben. Dit alles ook nog eens vastleggen middels foto’s, documentatie en schriftelijke uitleg.

Dit alles zal een enorme aanpassing zijn maar vooral wennen. Alles gevraagde documentatie om een bouwproject op te kunnen leveren en het geld welke ermee gemoeid is te ontvangen. Voor een middel of grote aannemer zal de impact minder groot en heftig zijn. Deze hebben vaak vanuit al een kwaliteitsborgingsysteem waarmee ze werken. De kleine aannemer/zzp-er hoefde normaliter alleen verantwoording af te leggen aan zijn opdrachtgever maar vanaf i jan 2024 zal hij verantwoording moeten afleggen aan de kwaliteitsborger

Waarom deze wijzigingen?
Door de Wkb wil men faalkosten bij de bouwonderneming reduceren welke ten gunste moet komen van de opdrachtgever. De aannemer moet vooraf aangeven middels een borgingplan hoe hij jouw bouwproject gaat realiseren. Daarin staat dat hij het bouwproject volgens de Bbl gaat bouwen.

Bij de gemeentes vervallen alle projecten die onder gevolgklasse 1 vallen. De verwachting is dat de gemeentes 30% minder leges gaan ontvangen. Deze financiële tegenvaller zal eerst duidelijk in kaart gebracht moeten worden.

De Wkb verplicht ons om aan te tonen dat er goed en georganiseerd volgens het Bbl gebouwd wordt. Om dit te kunnen bewerkstelligen zal er omtrent de manier van bouwen de werkwijze veel aanpassingen gedaan moeten worden. Dit geldt voor zowel de gemeentes als de bouwondernemers. Het is dus zaak om je goed in te lezen.

Uiteraard willen jullie weten wat er allemaal gaat veranderen met de komst van de Wkb. Hiervoor hebben de specialisten van Arcade een werkwijze ontwikkeld waarbij alle veranderingen,  na invoering van de Wkb, handig op een rij staan. Helaas moeten wij constateren dat door de ontstaande bureaucratie kostenverhogend zal zijn en deze door zullen slaan richting de consument.Daar tegenover staat dat er in de nabije toekomst kwalitatieve hoogwaardige bouwmassa’s zullen gaan ontstaan, welke minder afschrijvingsgevoelig zullen zijn.